Każde dziecko rozwija się we własnym tempie, każde z dzieci ma sobie właściwe doświadczenia oraz zasoby rozwojowe. Niektóre maluchy mają kłopoty z interpretacją sygnałów odbieranych przez zmysły. Przyczyną tego typu zaburzeń jest brak spójności w rejestracji, odbiorze i integracji na poziomie neuronalnym bodźców docierających ze środowiska bądź z własnego ciała. Rodzicom trudno dostrzec problemy dziecka wynikające z zaburzeń integracji sensorycznej w przypadku, gdy są one subtelne, dotyczą jednego zmysłu, często też z powodu tego, że dotyczą pierwszego dziecka i brak im porównania. Często słyszymy, „dopiero jak urodziło się drugie dziecko zobaczyłam różnicę w zachowaniu syna, jaki ma problem”, np. z zasypianiem lub potrzebą docisku. Istnieją symptomy, które powinny wzbudzić uwagę rodzica, zachowania te ujęte w bazowych formularzach do wywiadu dotyczą kolejnych zmysłów, poniżej najczęstsze kłopoty dziecka?
· nadmierna płaczliwość,
· kłopoty z zasypianiem,
· wolniejsze przyswajanie umiejętność samodzielnego jedzenia, ubierania itp.
· brak chęci do eksperymentowania z nowymi smakami i konsystencjami posiłków,
· zaburzenia równowagi i strach przed wspinaniem się na wysokości,
· ciągła potrzeba bycia w ruchu,
· upór, negowanie poleceń i uwag,
· chodzenie po schodach z dozą niepewności,
· unikanie ubrań, które przylegają do ciała,
· problemy z koncentracją.
W tej sytuacji wskazane jest uczestnictwo dziecka w terapii integracji sensorycznej (SI). Polega ona na zastosowaniu szeregu ćwiczeń, których tempo powinno być odpowiednio dobrane do indywidualnych umiejętności motoryczno- sensorycznych, stopniowo zwiększając ich zasięg, tak, aby dziecko nabywało nowe umiejętności lub wycofywane były z funkcjonowania zachowania problemowe: zatykanie uszu, używanie zbyt dużej siły, szczypanie, gryzienie, wybiórczość pokarmowa, lęk przed obcinaniem paznokci, ścinaniem włosów, rozstaniem z rodzicem. Integracja sensoryczna w swoim założeniu ma poprzez ćwiczenia zmysłów: dotyku, czucia głębokiego (mięśnie, stawy, ścięgna), wzroku, słuchu, równowagi i innych, w oparciu o adekwatne ćwiczenia poznawcze doprowadzić do eliminacji zbyt intensywnego reagowania na bodźce z otoczenia lub z samego organizmu, w przypadku potrzeby intensywnych bodźców np. w przypadku używania zbyt dużej siły do zadania, lub intensywnego pobudzania się poprzez wirowanie czy stwarzanie niebezpiecznych sytuacji na placu zabaw- wyciszanie tych potrzeb.
Przed wprowadzeniem planu terapii niezbędna jest diagnoza wraz z wywiadem, u młodszych dzieci i z niepełnosprawnością diagnozę stawia się na podstawie obserwacji dziecka i wywiadu. Wskazane w początkowym etapie tworzenia planu dokonywać wpisów w kartę dziecka, pozwoli to na monitorowanie postępów i stanowi podłoże do wykonania rediagnozy po około roku od rozpoczęcia terapii.
Najważniejsze cechy związane z integracją sensoryczną to:
· uczniowie koncentrują się na lekcjach, szybciej i łatwiej przyswajają wiedzę,
· dzieci staja się spokojniejsze, łatwiej się uspokajają, zasypiają
· jest wskazana dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, dzieci urodzonych przedwcześnie, dzieci urodzonych przez cesarskie cięcie.
· jest zalecana dla osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu
Większość zaburzeń integracji sensorycznej nie wyciszy się samoistnie, twórczyni metody A.Jean Ayres zauważyła poprawę funkcjonowania osób uczestniczących w zajęciach interwencyjnych z zakresu integracji sensorycznej, tzn. wyciszenie nieadekwatnych zachowań, poprawę koncentracji uwagi, poprawę przyswajania poznawczego, otwartość i podniesienie poczucia własnej wartości.